De begrippen competenties en vaardigheden worden veel door elkaar gebruikt in bijvoorbeeld vacatureteksten. Maar wat is precies het verschil tussen competenties en vaardigheden? De begrippen raken elkaar wel, maar zijn niet hetzelfde.

Competenties zijn een verzameling van geleerde vaardigheden en kennis, aangevuld met persoonlijkheid, intelligentie en motivatie. ‘Competentie’ is een veel ruimer begrip dan het begrip ‘vaardigheid’. Eigenlijk maken je vaardigheden onderdeel uit van je competenties.

Vaardigheden zijn activiteiten waar je goed in bent. Deze activiteiten zijn aan te leren. Je oefent ze in de praktijk.

Het woord eigenschappen wordt ook veel gebruikt in relatie tot competenties en vaardigheden. Als je je eigenschappen beschrijft, beschrijf je eigenlijk je karakter en niet zozeer de handelingen die je goed uitvoert.

Benieuwd naar welke competenties en vaardigheden wij vragen van onze kandidaten? Bekijk hier onze vacatures voor HBO- en WO professionals in de vakgebieden Sales en Logistiek.

 

 

Foutieve vacatures

In veel vacatureteksten worden beide begrippen door elkaar heen gebruikt. Daardoor kan het zijn dat je op het verkeerde been wordt gezet. Het komt regelmatig voor dat in de tekst om een competentie wordt gevraagd, die vervolgens door niet passende vaardigheden wordt beschreven.

Een voorbeeld: In een vacature voor directiesecretaresse wordt gevraagd naar een ‘daadkrachtig persoon’. Vervolgens wordt er een lijstje met gewenste vaardigheden en eigenschappen opgesomd. ‘De sollicitant moet kennis hebben van Word en Excel, een typediploma hebben, klantvriendelijk zijn, een goede teamplayer zijn en geen negen tot vijf mentaliteit hebben.’ Allemaal beschrijvingen die niets met daadkracht te maken hebben. Het kunnen aanvullende gewenste eisen zijn, maar daadkracht toon je op een andere manier. Let daar op als je je sollicitatiebrief schrijft. Geef in je brief een voorbeeld waarmee je aantoont dat je daadkrachtig bent.

 

Kun je competenties ontwikkelen?

Een flink aantal competenties is te trainen en te ontwikkelen. Dat geldt niet voor alle bestaande competenties. Of een gevraagde competentie te leren is, hangt onder anderen af van:

• De aard van de competentie. Bijvoorbeeld: is je presentie niet te volgen omdat je niet kunt presenteren of mis je kennis over het te presenteren onderwerp? Als presenteren niet bij je karakter past, word je er nooit echt goed in. Als je de inhoud van het werk niet snapt, kan het zijn dat het werk te hoog gegrepen is voor je.
• De mate van zelfkennis. Je moet van jezelf kunnen zien welke specifieke kennis je (nog) mist, om goed te kunnen functioneren.
• Werksituatie. Het is lastig om van jou te verwachten dat je sociaal invoelend bent, als je manager zelf een hork van een man (of vrouw) is.
• Kwaliteit van de begeleiding of de opleiding. Het kan zijn dat je een theoretische opleiding volgt om een competentie te verbeteren, maar dat je te weinig praktijkbegeleiding krijgt.

Of een competentie te ontwikkelen is hangt af van je persoonlijkheid, intelligentie en zaken als doorzettingsvermogen en motivatie. Op internet zijn lijstjes met alle mogelijke competenties te vinden.

 

Vaardigheden

Iedereen heeft een flink aantal vaardigheden. Je bent je er alleen niet altijd van bewust. Jij ervaart het als normaal dat je goede taarten kunt bakken, terwijl de mensen in je omgeving je bewonderen om je vaardigheid en creativiteit. Het kan daarom handig zijn om de mensen in je omgeving te vragen welke vaardigheden ze bij jou zien.

Vaardigheden zijn onder te verdelen in 3 categorieën:

• Sociale vaardigheden: Dit zijn vaardigheden die meestal te maken hebben met de omgang met andere mensen. Denk hierbij aan samenwerken of verzorgen.
• Cognitieve vaardigheden: Dit zijn vaardigheden die samenhangen met gegevens. Je kan hierbij denken aan gegevens analyseren en kopiëren. De kwaliteit van de vaardigheid is afhankelijk van je geestelijke vermogen; je intelligentie op het gebied van de vaardigheid.
• Praktijkgerichte vaardigheden: Hieronder vallen de dingen die je met je handen doet. Bijvoorbeeld tegelzetten of koken.

Het is niet standaard zo dat je de dingen waar je goed in bent ook wilt doen in de baan die je kiest. Om langere tijd gelukkig te zijn in een baan, is het vaak ideaal om voor een functie te kiezen waarin je taken hebt die je leuk vindt en waar je goed in bent. Zoals al eerder opgemerkt zijn veel competenties en vaardigheden aan te leren. Motivatie is niet aan te leren. Dus ben jij enorm gemotiveerd om een bepaalde functie te krijgen, maar heb je niet de goede papieren, laat dan zien welke competenties en vaardigheden jij bezit die ook geschikt zijn voor de functie. Als je overduidelijk maakt dat je de baan erg graag wilt, maak je veel meer kans om uitgenodigd te worden voor een sollicitatiegesprek. Als jij kunt aantonen dat je meerwaarde hebt voor de onderneming, dan maak je echt een kans.

 

Benieuwd naar welke competenties en vaardigheden wij vragen van onze kandidaten? Bekijk hier onze vacatures.